Tìm hiểu chung về văn tự sự

Ghi nhớ

- Tự sự( kể chuyện) là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.

- Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, chê.

 ÔNG GIÀ VÀ THẦN CHẾT

Một lần ông già đẵn xong củi và mang về. Phải mang đi xa ông già kiệt sức, đặt bó củi xuống rồi nói:
- Chà, giá Thần Chết đến mang ta đi có phải hơn không !
Thần Chết đến và bảo:
- Ta đây, lão cần gì nào?
Ông già sợ hãi bảo:
Lão muốn ngài nhấc hộ bó củi lên cho lão.
Câu hỏi:

1. Hãy cho biết: trong chuyện này, phương thức tự sự thể hiện như thế nào?
Câu chuyện thể hiện ý nghĩa gì?

Trả lời
- Phương thức tự sự thể hiện ở chuỗi sự việc, từ đó mà bộc lộ ý nghĩa.
- Chuỗi sự việc: ông già đẵn xong củi và mang về >>> Kiệt sức muốn Thần Chết đến mang đi > >> Thần Chết đến, ông già sợ, nhờ nhấc hộ bó củi lên.
Ý nghĩa: thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dù kiệt sức thì sống vẫn tốt hơn chết.

SA BẪY 

Bé Mây rủ mèo con
Đánh bẫy bầy chuột nhắt
Mồi thơm: cá nướng ngon
Lửng lơ trong cạm sắt.

Lũ chuột tham hóa ngốc
Chẳng nhìn thèm được đâu!
Bé Mây cười tít mắt
Mèo gật gù, rung râu.

Đêm ấy Mây nằm ngủ
Mơ đầy lồng chuột sa
Cùng mèo con đem xử
Chúng khóc ròng, xin tha!

Sáng mai vùng xuống bếp:
Bẫy sập tự bao giờ
Chuột không, cá cũng hết
Giữa lồng mèo nằm....mơ!

 2. Bài văn Sa Bẫy có phải tự sự không, vì sao? Hãy kể câu chuyện  bằng miệng.
Trả lời:
Đây là bài thơ tự sự. Nội dung bài thơ kể một chuỗi sự việc:Bé Mây và Mèo con rủ nhau bẫy chuột nhưng Mèo tham ăn nên đã mắc vào bẫy. Hoặc đúng hơn  là Mèo thèm quá đã chui vào bẫy chuột và ngủ ở trong bẫy.


4. Em hãy kể câu chuyện để giải thích vì sao người Việt Nam tự xưng là Con Rồng cháu Tiên.
Để giải thích được điều đó chỉ có thể được nói lên qua chuỗi sự việc của câu chuyện ( có mở đầu, diễn biến và kết thúc).
Muốn vậy, phải xây dựng được chuỗi sự việc sao cho sự việc này dẫn đến sự việc kia để cuối cùng tạo thành một kết thúc: người Việt nam là con Rồng, cháu Tiên.
Có thể xây dựng chuỗi sự việc đó như sau:
Lạc Long Quân thuộc nòi giống rồng, Âu Cơ giống tiên >>> gặp nhau, thành vợ thành chồng đẻ ra bọc trăm trứng nở trăm con >>> chia con cái quản các phương, lập ra nước Văn Lang và thời đại Hùng Vương >>> nguồn gốc dân tộc Việt Nam là con rồng cháu Tiên.
Cách kể bằng miệng:
Chuyên xưa kể rằng, Long Quân là rồng cai quản bờ cõi Lạc Việt lên đất liền dạo chơ gặp Âu Cơ là con của dòng họ Thần Nông, thuộc giống Tiên.
Hai người yêu thương và lấy nhau sinh ra một cái bọc chứa một trăm trứng, trăm trứng nở thành trăm người con. người con trưởng được chọn làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương đóng đô ở Phong Châu, đời sau con trưởng nối tiếp làm vua.
Để ghi nhớ cội nguồn của mình người Việt tự xưng là Con Rồng cháu Tiên.
5. Tong cuộc họp lớp đầu năm, Giang đề nghị bầu Minh làm lớp trưởng, vì bạn Minh đã chăm học, học giỏi, lại thường xuyên giúp đỡ bạn bè. Theo em, Giang có nên kể vắn tắt một vài thành tích của Minh để thuyết phục các bạn cùng lớp hay không?
Trả lời:
Bạn Giang nên kể vắn tắt một vài thành tích của Minh để các ba5ntrong lớp hiểu Minh la người: chăm học, hộc giỏi lại thường giúp đỡ bạn bè.